پهنه بندی آسیب پذیری شبکه فاضلاب شهری در مقابل مخاطرات طبیعی (مطالعه موردی: منطقه یک آبفا شهر تهران)

Authors

  • خه بات درفشی دکتری ژئومورفولوژی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
  • رعنا نوروزی کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
  • منیژه قهرودی استاد گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
Abstract:

مراکز شهری بعلت تراکم جمعیتی و به تناسب آن تراکم تأسیسات آبرسانی و گستردگی شبکه جمع­آوری و دفع فاضلاب، برای مقابله با اثرات رویدادهای طبیعی خصوصاً سیل نیازمند مراقبت­ها، مقاوم­سازی­ها و تمهیدات خاص خود می­باشند. منطقه یک آبفا تهران شمالی‌ترین منطقه تهران به شمار می­رود. این در حالیست که مهم‌ترین رودخا‌نه‌هایی که سکونتگاه‌های شهر تهران و شریان‌های حیاتی آن را تحت تأثیر قرار می‌دهند و همواره یک عامل خطرساز از نظر سیلاب محسوب می‌شوند، رودخانه‌های ﺷﻤﺎل ﺗﻬﺮان می‌باشند، اﻳﻦ رودخانه‌ها علی‌رغم ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ دﺑـﻲ ﻛـﻢ، از ﺟﺮﻳﺎﻧـﺎت ﺳـﻴﻼﺑﻲ نسبتاً ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ می‌تواند ﻋﺎﻣﻞ اﻳﺠﺎد سیلاب‌های ﺷﺪﻳﺪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ پایین‌دست گردند. روش تحقیق بر پایه روش توصیفی- تحلیلی و با انجام مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی صورت گرفت. در مراحل تحقیق، ابتدا زیرمعیارهای مؤثر بر آسیب‌پذیری منطقه تحقیق، تعریف شده و به روش AHP-FUZZY وزن دهی شدند و در نتیجه میزان تأثیر هرکدام برآسیب­پذیری شاخص­های موردنظر مشخص شده و با به کارگیری مدل TOPSISIS توزیع شدند. مدل‌سازی رواناب با استفاده از حداکثر بارش روزانه ایستگاه‌های هواشناسی تهران می‌باشد که جهت برآورد ارتفاع رواناب گستره موردمطالعه از روشArc CN-Runoff استفاده شد. نتایجی که در این پژوهش بدست آمد، روشن ساختند که منطقه یک تهران نسبت به چهارمنطقه دیگر آب و فاضلاب تهران با توجه به تجمع بالای تأسیسات با ارزش اقتصادی بالا (لوله فاضلاب و منهول)، تجمع بالای مراکز خطر (ایستگاه گاز و خطوط انتقال نیرو)، بافت فرسوده، شیب و تراکم جمعیت بالا، شرایط تأسیسات (از لحاظ قطر و عمق کارگزاری) مخصوصاً با توجه به اولویت شاخص هیدرولوژی و وجود چاه­ها مخصوصاً مسیل­های شمال تهران (درکه، دربند، ولنجک، مقصودبیک، جمشیدیه، دارآباد و لارک) که مانعی جهت جاگذاری تأسیسات به صورت مدفون و در عمق زیاد جهت محافظت و امنیت بیشتر می‌باشند و متغیرهای دیگر ریسک قابل‌توجهی دارد که هیچ‌گونه تمهیداتی برای دفع فاضلاب در شرایط بحرانی در کل منطقه یک آبفا حاصل نشده است و از این جهت زنگ خطری برای مسئولان و برنامه­ریزان بلایای طبیعی است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

آسیب پذیری تاسیسات آب و فاضلاب شمال تهران در مقابل رواناب (منطقۀ یک آبفا)

رواناب شهری از پدیده‌هایی است که اغلب سبب تخریب سازه‌های شهری می‌شود. سازه‌ها و تجهیزات سازمان آب و فاضلاب (آبفا) در منطقۀ یک تهران از جمله تجهیزات آسیب‌پذیرند که در پهنۀ شمالی تهران گسترده شده‌اند. محدودۀ اخیر به‌دلیل وسعت حوضه‌های بالادست، شیب زیاد و افزایش شدت و حجم بارش نسبت به سایر نواحی تهران، تسطیح زمین و ناتوانی مسیل‌ها در هدایت جریان آب با مشکل رواناب‌های شدیدی در هنگام بارندگی مواجه ا...

full text

پهنه بندی آسیب پذیری زلزله به کمک GIS (مطالعه موردی شهر تهران)

زمینه و هدف: بحران های طبیعی همچون زلزله، طوفان و سیل قادر به تحمیل خسارات جبران ناپذیری به انسان و محیط زیست هستند. از این رو ارزیابی ریسک به منظور مدیریت مناسب و کاهش خسارات، حیاتی است. ارزیابی ریسک با فرایند برآورد احتمال وقوع یک رویداد و اهمیت یا شدت اثرات زیان آور آن مشخص می شود. مواد و روش ها:  در این تحقیق به منظور ارزیابی شدت آسیب پذیری از زلزله، پارامترهای مؤثر شناسایی و با استفاده از ...

full text

سنجش ابعاد کالبدی تاب‌آوری شهری در برابر مخاطرات طبیعی (زلزله) (مطالعه موردی منطقه 12 شهر تهران)

میزان خسارات و تلفات ناشی از مخاطرات طبیعی به میزان آمادگی جامعه در برابر واقعه بستگی دارد.تاب آور ساختن شهرها در ابعاد مختلف، راهی مناسب و کارا در جهت تقویت ساختار شهر برای مقابله با بحران‌ها و مخاطرات طبیعی و غیرطبیعی است. مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش شناسی توصیفی - تحلیلی است. در این تحقیق برای جمع‌آوری داده‌ها از روش کتابخانه‌ای و اسنادی و برای تجزیه تحلیل داده‌ها از مدل‌AH...

full text

پهنه بندی آسیب پذیری منطقه دو کلان شهر تهران با استفاده از مدل ترکیبیFUZZY_AHP

مقدمه: عوامل طبیعی همواره در طول تاریخ و در نقاط مختلف جهان خطرهایی به محیط‌های طبیعی تحمیل کرده‌اند. بروز بحران‌های طبیعی ازجمله زلزله، سیل، طوفان، ریزش و لغزش زمین، موجب بروز خسارت‌های جانی و مالی زیادی شده است. منطقۀ دو کلان‌شهر تهران از جمله مناطقی است که به دلیل تغییر کاربری، افزایش جمعیت، شهرسازی، عبور گسل‌های فرعی و اصلی و قرارگیری در مسیر رودخانه‌های شمال تهران پتانسیل بالایی در بروز مخ...

full text

عوامل مؤثر بر آسیب پذیری منطقه ۶ شهر تهران و پهنه بندی آسیب پذیری در مواجه با بحران های طبیعی

مقدمه و هدف پژوهش: تعیین میزان آسیب پذیری بافتهای شهری با در نظر داشتن عوامل مؤثر بر آسیب پذیری، یکی از الزاماتی است که باید پیش از وقوع حوادث و به منظور آمادگی هرچه بیشتر برای مدیریت کارآمد بحران در شهرها، صورت پذیرد. این پژوهش نیز به دنبال تبیین عوامل موثر بر آسیب پذیری است. بر این مبنا از لحاظ ماهیت جز تحقیقات توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف از نوع کاربردی است. جامعه آماری آن منطقه 6 شهرداری ته...

full text

پهنه بندی آسیب پذیری ساختمان های شهر کرمان در مقابل زلزله با استفاده از GIS

کاهش آسیب پذیری شهرها در برابر سوانح طبیعی از جمله زلزله، به عنوان یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی کالبدی محسوب می‍گردد. لذا اولین گام در برنامه­ریزی­های شهری شناسایی میزان آسیب پذیری مناطق شهری در برابر زلزله می باشد.  این تحقیق سعی دارد مناطق آسیب پذیر شهر کرمان را مشخص و پهنه بندی نماید. با توجه به اینکه آسیب پذیری خود تابعی از چندین معیار می باشد، لذا مدل مورد استفاده از نوع مدل های چند معیار...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 34

pages  149- 162

publication date 2019-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023